ثبت اختراع
ثبت اختراع چیست؟
در مقوله قانون ثبت اختراع ، اختراع به طور کلی به معنی راه حل جدید و نوآورانه برای یک مشکل فنی است . این راه حل ممکن است به ایجاد دستگاه، محصول، روش یا فرآیند کاملاً جدید مربوط باشد یا ممکن است فقط بهبود جزئی محصول یا فرآیند شناخته شده ای باشد. صرفاً پیدا کردن چیزی که در طبیعت موجود است بطور کلی اختراع محسوب نمی شود؛ مقدار مناسب ابتکار انسانی، خلاقیت و گام اختراعی باید وجود داشته باشد. ضمن اینکه اکثر اختراعات اکنون نتیجه تلاش های قابل ملاحظه و سرمایه گذاری بلند مدت در تحقیق و توسعه هستند بسیاری از پیشرفت های فنی ساده و ارزان که ارزش بازاری زیادی دارند، درآمد و سودهای سرشار نصیب مخترعین آنها یا شرکتها می کند.
جهت خرید و فروش و ثبت برند با مشاوران ما تماس بگیرید.
چرا باید اختراعات خود را ثبت کنیم؟
چرخه های کوتاه مدت محصول و رقابت روزافزون فشار زیادی بر شرکت ها وارد می کنند تا نوآور باشند و یا به نوآوری سایر شرکت ها دسترسی پیدا کنند تا در بازارهای صادراتی و داخلی رقابت کنند و به این رقابت ادامه دهند. حقوق انحصاری که از ثبت اختراع بدست می آید برای شرکت های نوآور به منظور شکوفا شدن در یک محیط چالش برانگیز، پرخطر و پویا ممکن است عنصری حیاتی باشند. دلایل کلیدی برای ثبت اختراع موارد زیر را در برمی گیرند:
- موقعیت قدرتمند در بازار و امتیازهای رقابتی
- سود بیشتر یا بازگشت بیشتر سرمایه
- درآمد مضاعف از محل تفویض اجازه بهره برداری و انتقال اختراع
- دسترسی به فناوری از طریق لیسانس دوجانبه
- دسترسی به بازارهای جدید
- خطر کمتر حق نقض
- توانایی بیشتر برای دریافت وام و یا جمع آوری منابع مالی با نرخ معقول بهره
- ابزاری قدرتمند برای اقدام قانونی علیه تقلید کنندگان و سوء استفاده کنندگان
- وجهه مثبت شرکت شما
برای حمایت از محصولات شما چه ابزار قانونی دیگری وجود دارد؟
این راهنما بر اختراعات متمرکز است . با این حال ، بسته به محصول مورد نظر ، ممکن است حقوق مالکیت معنوی دیگری هم وجود داشته باشند که برای حمایت ویژگی های مختلف یک محصول نوآورانه مناسب باشند ؛ این حقوق شامل موارد زیر هستند:
- مدل های مصرفی ( که همچنین به اختراع های کوتاه مدت، اختراعات کوچک یا اختراع های نوآورانه معروف هستند)
- اسرار تجاری
- طرح های صنعتی
- علائم تجاری
- کپی رایت و حقوق مرتبط
- گونه های جدید گیاهی: برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص حمایت از گونه های جدید گیاهی به upov.int مراجعه نمایید.
- طرح چیدمان (یا توپوگرافی) مدارهای یکپارچه
برای ثبت اختراع به کجا مراجعه کنیم؟
برای ثبت اختراع باید به اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی واقع در تهران، خیابان میرداماد، تقاطع بزرگراه مدرس- میرداماد، مراجعه شود.
آیا به جز تهران ثبت اختراع در جای دیگری صورت می‌گیرد؟
خیر، در حال حاضر ثبت اختراع فقط در تهران و در اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی انجام می‌گیرد.
چه نوع اختراعاتی قابل ثبتاند؟
اختراعاتی قابل ثبتاند که حداقل شرایط زیر را دارا باشد:
- هر اختراع می بایست نسبت به نمونه های مشابه و موجود ، دارای مشخصه نو و جدیدی باشد به طوری که مشخصه آن در خصوصیات فنی نمونه های قبل وجود نداشته باشد.
- اختراع باید قابلیت تولید و استفاده را دارا باشد . بر این اساس، کشفیات، نظریه ها، روش های ریاضی و تجاری، معالجه بیماری و مواردی از این قبیل قابل ثبت نیستند .
- اختراع باید دارای گام ابتکاری باشد، به عبارتی باید خصوصیات فنی نمونه های رایج را ارتقاء دهد و برای این منظور راه حل پیشنهادی آن نسبت به سایر راه حل های موجود مزیت و برتری داشته باشد .
چه نوع اختراعاتی از حیطه حمایت از اختراع خارج خواهند بود؟
موارد زیر از حیطه حمایت از اختراع خارج‌اند:
- کشفیات، نظریه‌های علمی و روشها ریاضی
- طرحها و قواعد یا روشهای انجام کار تجارت و آنچه برای فعالیتهای صرفاً فکری یا بازی کردن می‌باشند.
- روش معالجه بدن انسان یا حیوان از طریق درمان یا جراحی و همچنین روشهای تشخیص بیماریها که روی بدن انسان یا حیوان انجام می‌‌گیرند.
برای ثبت اختراع چه مدارکی لازم است؟
برای ثبت اختراع باید مدارک زیر تکمیل و به اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی تحویل گردد:
- اظهارنامه ثبت اختراع در ۳ نسخه: اظهارنامـه ثبت اختـراع فـرم مخصوصـی است که جزء اوراق بهادار می‌باشد و متقاضی می‌بایستی از واحد گردش اوراق بهادار مستقر در اداره کـل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی آن را تهیه و نسبت به تکمیل و امضاء آن اقدام نماید (نمونه‌ای از این فرم در انتهای پرسش و پاسخ آمده است(
- توصیف مشروح اختراع در ۳ نسخه: اختراع مورد ادعای مختـرع بـاید به طور کـامل شرح داده شود. در شرح اختراع باید تمام جنبه‌های اختراع ادعایی به طور واضح بیان گردد.
در تهیه شرح اختراع از کاغذای A4 استفاده شود.
- نقشه‌های اختراع در ۳ نسخه: نقشه کامل اختراع باید با مرکب و از روی مقیـاس متـری تهیه و ذیل نقشه‌ها را متقاضی یا وکیل او امضاء نمایند. نقشه‌های اختراع باید روی کاغذ ۳۴سانتی‌متـر طـول و ۲۲ سانتی‌متـر عـرض رسـم گردند و فقط از یک روی کاغذ استفاده شود.
- ادعا نامه اختراع در ۳ نسخه: فرمی است که در آن مشخصات فردی مخترع و عنوان اختراع مورد ادعای او در آن تایپ می شود و در ذیل ادعا نامه سه ویژگی از مزیت های اختراع به طور اختصار توضیح داده می شود . لازم است هنگام انتخاب عنوان اختراع بسیار دقت نمود و آ ن را مرتبط با ویژگیهای اختراع انتخاب نمود.
- فتوکپی شناسنامه مخترع یا مخترعین
- قبض رسید بانکی حق‌الثبت اظهارنامه تقاضای ثبت اختراع
آیا برای ثبت اختراع حتماً باید خود مخترع اقدام نماید؟
خیر، تقاضای ثبت اختراع می‌تواند توسط وکیل متقاضی انجام شود. در این صورت تقاضانامه باید همراه اصل وکالتنامه با رونوشت یا فتوکپی برابر اصل شده ضمیمه اظهارنامه شود.
سیستم ثبت اختراع در کشور ما چگونه است؟
سیستم ثبت اختراع در کشور ما، سیستم اعلامی است. بر اساس این سیستم، ثبت اختراع طبق ادعای مخترع صورت می‌گیرد. یعنی ادعای مخترع مقرون به صحت تلقی شده و به شرط عدم سابقه ثبت، ادعای مخترع (با رعایت اینکه اختراع در حیطه حمایت ثبت قرار دارد یا خیر/ بند ۴ پرسش و پاسخ) به ثبت می‌رسد.
اعتبار ورقه (سند) اختراع چند سال است؟
در حقوق ایران مدت اعتبار ورقه ثبت اختراع به تقاضای مخترع ۵ یا ۱۰ یا ۱۵ و یا منتهی به ۲۰ سال خواهد بود که باید صراحتاً در ورقه ثبت اختراع قید شود.
در صورت قبول یا رد اختراع چه اقداماتی انجام می‌گیرد؟
- در صورت قبول اختراع مراتب ثبت اختراع به صورت آگهی تهیه شده و جهت درج در روزنامه رسمی کشور تحویل متقاضی یا وکیل او می‌گردد. پس از درج در روزنامه رسمی یک نسخه از روزنامه به اداره مالکیت صنعتی ارائه و گواهینامه ثبت اختراع توسط اداره مزبور کامل شده و یک نسخه از توصیف، ادعا و نقشه اختراع ضمیمه و قیطان‌‌کشی شده با امضاء مدیر کل و ممهور به مهر اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی تسلیم متقاضی یا وکیل قانونی او می‌شود.
- در صورت رد اختراع، کتباً (برگ اخطار اداری) به متقاضی یا وکیل قانونی او ابلاغ می‌گردد. در این صورت متقاضی یا وکیل قانونی او می‌تواند، ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ رد اظهارنامه نسبت به تقدیم دادخواست و شکایت از تصمیم اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی به مراجع ذیصلاح قضایی مستقر در تهران اقدام نماید. چنانچه در مدت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ تصمیم اداره مالکیت صنعتی نسبت به تقدیم دادخواست اقدام نشود، دیگر ادعا در مراجع ذیصلاح قضایی مسموع نخواهد بود.
ارزیابی و تأیید علمی اختراع چیست و مرجع قانونی آن کجاست؟
منظور از ارزیابی و تأیید علمی اختراع جستجو و بررسی علمی سند اختراع توسط متخصصین مربوطه با استفاده از تجارب علمی، مشاوره‌ها و بانکهای اطلاعاتی داخلی و خارجی است و طبق قانون این ارزیابی توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و از طریق مراکز علمی، تحقیقاتی کشور صورت می‌گیرد.
دفاعیه چیست؟
در روز دفاعیه مسؤلین ذیربط با دیدن برگ اظهار نامه پرونده مربوطه را از بایگانی خارج نموده و به کارشناس ذیربط تحویل می نمایند . پس از مطالعه پرونده توسط کارشناس، و توضیحات مخترع چنانچه کارشناس با دلایل مخترع و مستندات کتابچه و نقشه ها قانع گردد و کاربرد محصول را به عنوان اختراع ارزیابی نماید نیمی از کار مخترع به انجام رسیده است و محصول او به عنوان اختراع پذیرفته شده است. اما این پایان کار نیست، زیرا ممکن است کسی قبلا نمونه این اختراع را انجام داده و به نام خود به ثبت رسانده باشد . برای همین کارشناس اقدام به جستجوی موضوع می نماید و با رؤیت نقشه های اسکن شده اختراعاتی که به اختراع جدید شبیه هستند، برای تطبیق از بایگانی خارج می نماید چنانچه اختراعات مشابه ساختار متفاوتی با اختراع جدید داشته باشند، مراحل دفاع با موفقیت به پایان رسیده است . در غیر این صورت از حیز انتفاع ساقط است و پرونده بدون نتیجه برای مدعی ، به بایگانی منتقل می شود .
آیا ارزیابی و تأیید علمی اختراع اجباری است؟
خیر، اختیاری است. تقاضا برای ارزیابی و تأیید علمی اختراع هم می‌تواند از طریق شخص متقاضی و هم از طریق اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی صورت گیرد.
آگاهی ثبت اختراع چیست؟
چنانچه محصول اختراع شده، دفاعیه خود را با موفقیت پشت سر گذارد پرونده اختراع به قسمت اداری ارجاع می شود و مشخصات مخترع، عنوان اختراع او، آدرس و …. طی شماره جدیدی، بعنوان شماره ثبت اختراع در دفتر ثبت اسناد اداره وارد می شود . سپس مخترع می بایست یک نسخه فرم گواهینامه ثبت اختراع ( به ارزش ۶۰۰ ) ریال دریافت و علاوه بر تهیه ۲ برگ کپی از روی آن مبلغ ۵۰۰۰۰ ریال به عنوان هزینه های ثبت اختراع به حساب اداره واریز، و فیش آن را تسلیم نماید .آنگاه فرم آگهی ثبت اختراع برای چاپ در روزنامه رسمی کشور صادر و به مخترع تحویل می گردد. مخترع فرم مذکور را به نمایندگی دفتر روزنامه رسمی (مستقر در طبقه همکف اداره ) تحویل داده و علاوه بر پرداخت هزینه های پستی ، مبلغ ۴۳۵۰۰ ریال بابت هزینه چاپ آگهی ، به حساب روزنامه رسمی واریز می نماید . از سوی نمایندگی روزنامه شماره ردیف ثبت آگهی اختراع به مخترع داده می شود تا هنگام مراجعه (حدوداً ۱۵ روز بعد ) سه نسخه از صفحه ای که آگهی اختراع در آن به چاپ رسیده است به مخترع تحویل شود . هنگام تحویل روزنامه مخترع می بایست تمام موارد چاپ شده در روزنامه را مطا لعه نموده و در صورت اختلاف مورد را در اداره مالکیت های صنعتی به اطلاع مسئول مربوطه برساند .
آیا ارزیابی و تأیید علمی اختراع هزینه‌ای دربر دارد؟
در حال حاضر خیر.
آیا برای ارزیابی و تأیید اختراع شرایط خاصی وجود دارد؟
برای پذیرش تقاضای ارزیابی و تأیید علمی اختراع شرایط زیر ضروری است:
- ثبت اولیه اختراع در مراجع حقوقی (اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی) و ارائه ورقه ثبت
- ارائه تقاضای ارزیابی و تأیید علمی اختراع، همراه با مدارک کامل و مستند اختراع ثبت شده
- ارزیابی و تأیید علمی اختراع بیش از ۲ بار انجام نخواهد گرفت (بدین معنی که در صورت رد اعتبار علمی اختراع متقاضی تنها یکبار دیگر ارزیابی علمی آن توسط مرجع دیگری غیر از مرجع بررسی کننده اولیه، امکانپذیر است. )
برای درخواست ارزیابی و تأیید علمی اختراع به کجا باید مراجعه کرد؟
برای درخواست ارزیابی و تأیید علمی اختراع لازم است که به ”اداره کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری“ واقع در تهران، خیابان انقلاب، میدان فردوسی، خیابان فرصت جنوبی، شماره ۷۱، طبقه پنجم مراجعه شود. علاوه بر اداره کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری برای ارزیابی و تأیید علمی اختراع می‌توان به مراجع منطقهای زیر نیز مراجعه کرد. ۱) تهران بزرگ: سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران، دانشگاه تهران (واحدهای( IP . 2) مرجع منطقهای مرکزی کشور، اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان (واحد. (IP 3) مرجع منطقهای جنوب کشور، شیراز، دانشگاه شیراز (واحد (IP. 4) مرجع منطقهای شرق کشور، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد (واحدIP ). ۵) مرجع منطقهای شمال‌غربی کشور، تبریز، دانشگاه تبریزIP
برای درخواست حمایت از تکمیل اختراع و تجاری کردن اختراع به کجا می‌توان مراجعه کرد؟
برای درخواست حمایت از تکمیل اختراع می‌توان مستقیماً به ”مراکز رشد“ و برای تجاری کردن اختراع مستقیماً به ”پارکهای فناوری“ مراجعه کرد. علاوه بر موارد فوق، کلیه مراجع منطقهای و اداره کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری آماده راهنمایی و معرفی متقاضیان به مراکز رشد و پارکهای فناوری و دیگر نهادها و سازمانهای حمایت کننده از نوآوران، هستند. نشانی، تلفن و نمابر کلیه مراکز رشد و پارکهای فناوری را می‌توان از اداره کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری دریافت کرد.
آیا برای ثبت اختراع در خارج از کشور حمایت مالی صورت می‌گیرد؟
بله، مخترعینی که اختراعات آنها واجد شرایط زیر باشند می‌توانند از حمایت مالی ثبت در خارج از کشور به میزان ۵۰ درصد کل هزینه برخوردار شوند. ۱) اختراع آنها در داخل کشور (اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی) به ثبت رسیده باشد. ۲) ارزیابی و تأیید علمی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (از طریق اداره کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری و یا مراجع منطقهای ) دریافت کرده باشند. ۳) وکیل قانونی خود را انتخاب و معرفی کرده باشند. ۴) برای اختراع خود طرح کسب و کار (Business plan) تهیه کرده باشند. ۵) فرمهای مربوط به WPIS را تکمیل کرده باشد. ۶) مجوز حمایت مالی را از ”کمیته تخصصی ثبت اختراعات در خارج“ کسب کرده باشند. برای آگاهی بیشتر از نحوه ثبت اختراعات در خارج از کشور و برخورداری از حمایت مالی، به دستورالعمل تهیه شده در این زمینه در اداره کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری مراجعه شود.
